Hugo Hegeman (MSc Urban Governance, Erasmus Universiteit Rotterdam) heeft onderzoek gedaan naar het innovatieplatform ‘de Digitale Stad’ van de gemeente Rotterdam. Dit platform probeert alle data in de stad te verzamelen en vorm te geven in één 3D-kopie van de stad. Met verschillende pilots probeert de gemeente de toegevoegde waarde van dit platform te onderzoeken. Een voorbeeld van zo’n pilot is de mogelijkheid voor burgers om hun eigen wijk digitaal in te richten. De vraag die binnen dit onderzoek centraal staat, is als volgt: “Wat is de rol van de Digitale Stad in het opschaalproces van smart city pilots in Rotterdam en hoe kan deze rol worden versterkt?”

Smart city beleid en smart city pilots
Over de hele wereld proberen overheden complexe stedelijke vraagstukken aan te pakken met smart city beleid. Dit beleid is bedoeld om door middel van data en algoritmes het beleid en de stad te verbeteren. Door het uitvoeren van pilots wordt er gekeken wat de mogelijkheden zijn binnen dit smart city beleid. Voorbeelden van zulke pilots zijn: het verbinden van mobiliteitsdata ten behoeve van stoplichten; of het ontwikkelen van digitale platforms voor inwoners, bedrijven en kennisinstellingen.

Huidige uitdagingen
De ontwikkeling van de smart city pilots gaat gepaard met een tweetal uitdagingen. Ten eerste worden er in Nederland verscheidene pilots geïnitieerd, maar verdwijnen deze vaak weer na de pilotfase. Ten tweede is er een gebrek aan (wetenschappelijke) kennis over digitale platforms en smart city pilots.

Framework voor het opschalen van pilots
Vanuit de literatuur kan er een raamwerk worden samengesteld met succescondities voor het opschalen van pilots: technische condities (1), sociale condities (2) en institutionele condities (3). Daarnaast zijn er in de literatuur twee manieren gevonden waarop het platform ‘de Digitale Stad’ een bijdrage kan leveren aan deze pilots. Allereerst hoe het platform de integratie van technologie faciliteert (1) en daarnaast hoe dit platform de samenwerking tussen partijen verbetert (2). Dit onderzoek maakt duidelijk dat in de onderzochte pilots de technische condities afwezig zijn, de sociale condities goed georganiseerd zijn en de institutionele condities sterk wisselen tussen de pilots. Dit betekent dat vooral aspecten, zoals datakwaliteit en de aanwezigheid van datastandaarden, niet goed zijn georganiseerd. Er is dus nog verbetering van deze condities mogelijk.

Conclusie en aanbevelingen
Uit het onderzoek blijkt dat ‘de Digitale Stad’ op vier manieren kan bijdragen aan het opschaalproces van pilots. Ten eerste is het platform een manier om één opslagplaats voor data te bewerkstelligen, waardoor de technische condities, IT-infrastructuur en datastandaarden worden gestimuleerd. Ten tweede ontstaat er door het platform een gedeelde werkelijkheid, waardoor coördinatie en afstemming wordt versterkt en de institutionele condities worden gefaciliteerd. Ten derde is er sprake van zogeheten 'aantrekkingseffecten', wat betekent dat de eerdere succesvolle toepassingen op het platform ervoor zorgen dat nieuwe stakeholders eerder overtuigd zijn van de toegevoegde waarde van het platform. Ten slot faciliteert het platform data- en kennisuitwisseling.

De sociale condities worden slechts beperkt gefaciliteerd door het platform vanwege de complexe, face-to-face kenmerken van deze condities. Daarom moeten deze condities op een andere manier worden georganiseerd. Kortom, voor iedere nieuwe pilot die wordt geïnitieerd, dienen de betrokkenen opnieuw te bepalen hoe het platform in hun voordeel kan worden ingezet en welke condities op een andere, meer sociale manier moeten worden georganiseerd.

Hugo Hegeman is afgestudeerd van de master Urban Governance aan de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences. Als stagiair van de programma’s ‘Digitale Stad’ en ‘Datagedreven werken’ stond Hugo dicht op de praktijk waarbij hij zijn interesse in digitale innovatie en de uitwerking op de fysieke leefomgeving tot uiting kon laten komen. Hij is van mening dat complexe samenwerkingsvraagstukken kunnen en moeten worden aangepakt door middel van digitale middelen, waarbij er een uitgebreide afweging moet worden gemaakt of én waar dit nuttig is.

Meer over dit onderzoek weten?         Onderzoeker: Hugo Hegeman Link naar het onderzoek Contact: hugojhegeman@gmail.com LinkedIn